Rzeczy Wspólne nr 44 (1/2023)

RZECZY WSPÓLNE NR 44 (01/2023) NOWA UNIA

Demograficzna moneta

W 2022 r. zanotowaliśmy najniższy wskaźnik urodzeń od II wojny światowej. Media znów uruchomiły
tradycyjną mantrę na temat listy przyczyn tej katastrofy: braku mieszkań, przedszkoli, trudnej sytuacji
materialnej młodych ludzi w Polsce. Tak wygląda awers demograficznej monety. Rewers to załamanie systemu
emerytalnego i rynku pracy. Tymczasem warto na problem spojrzeć zdecydowanie szerzej niż z perspektywy
ekonomicznej. I to po obu stronach wspomnianej monety. Wśród przyczyn czas bowiem głośniej mówić o tych
kulturowych, a co do skutków równie istotna jak gospodarka jest kwestia równowagi społecznej, sensu życia,
który bardzo trudno znaleźć poza pełną rodziną.
„W przyspieszonym tempie stajemy się społeczeństwem ludzi samotnych, którzy nie do końca wiedzą,
dokąd zmierzają” - pisze Mariusz Staniszewski. I dodaje: „Kluczem do szczęścia nie jest bogactwo, system
opieki społecznej i wysoka jakość oferowanych przez państwo usług, ale tożsamość, przydatność i przyjazne
otoczenie”. Takie spojrzenie - może mało oryginalne, ale zapoznane - proponujemy w bloku tekstów o
demografii, inspirowanych alarmującymi danymi z 2022 r.

Przeżywanie wspólnoty nie jest możliwe bez powszechnie rozpoznawanych i akceptowanych oznak
zbiorowej przynależności, odniesień i kodów. Potrzebuje ich każdy naród i społeczeństwo, bez względu na to,
czy się do tego przyznaje. Polska debata na temat mediów publicznych od tego kulturowego ich wymiaru
całkowicie abstrahuje (patrz: tekst Liliany Sonik). To gorzej niż zbrodnia, to błąd - także w perspektywie
przyszłej wartości naszej demograficznej monety.

Spis treści:
POLITYKA
O polskiej wizji przyszłości Europy - Marcin Kacperek
WSCHÓD-ZACHÓD
Fatalne zauroczenie - Rafał Geremek
Białoruskie rozdroże - Tomasz Piechal
SPOŁECZEŃSTWO
Najpierw umierają relacje - Mariusz Staniszewski
W kręgu rodziny - Michał Kot
Związki wojny - Anna Bojanowska-Sosnowska
Dylematy samorządu terytorialnego w Polsce - Krzysztof Świderski
Media bliskości - Liliana Sonik
ŚWIAT
Zupa Mistrza Konga - Mikołaj Walkiewicz
Państwo poziomów - Aneta Młodawska
Inteligencja rozwojowa - Łukasz Kryśkiewicz
KULTURA
Żydowscy żołnierze wyklęci - Remigiusz Włast-Matuszak
O narodzie Gerwazego - Wiktor Świetlik
Pan Samochodzik i odgrzewane kotlety - Mariusz Cieślik